TEKST EN FOTO'S EVA SMEELE
Tot op de dag van vandaag is de Balkan, met name Bosnië en Herzegovina, voor veel buitensporters onbekend terrein. De Balkan blijft een blinde vlek in Europa en in de bergsportwereld.
Men heeft vooral een beeld van de oorlog en de armoede, in plaats van de overdonderende schoonheid van de bergen en de natuur. Ik zal niet ontkennen dat de sporen van het verleden overduidelijk aanwezig zijn. Kapotgeschoten huizen, verlaten dorpen en waarschuwingen voor mijnen kom je zeker geregeld tegen. Maar het idee dat de Balkan een grauw, ongezellig en onveilig gebied is, kan ik in geen enkel opzicht beamen. Ik heb namelijk altijd het tegenoverstelde ervaren. Zo ook weer afgelopen zomer toen ik de nieuwe langeafstandsroute Via Dinarica liep.
De Via Dinarica White Trail is een veelbelovende route die zijn weg vindt langs talloze bergkammen, heuvelruggen, meren, rivieren, kloven, grotten en prominente toppen in de Dinarische Alpen. Uitgerust met een grote rugzak, twee paar Vibram FiveFinger-schoenen en een gloednieuwe gps, trok ik vier maanden lang, in mijn eentje, door de ongerepte wildernis van de Balkan.
Grote-rugzak-wandelaars
Vreemd genoeg ben ik slechts sporadisch een andere grote-rugzak-wandelaar tegengekomen. Doordat ik in tegengestelde richting liep, ontmoette ik welgeteld acht andere ‘Via Dinarica Hikers‘. Geweldig enerverend om ervaringen, informatie en bizarre belevenissen uit te wisselen. Zo vertelde de Franse Matthieu me dat hij iedere dag, vlak voor hij zijn bestemming had bereikt, een halfuurtje ging liggen, zitten, lezen of schrijven. Waarom hij dat deed weet ik niet meer, maar voor mij leverde dit half uurtje ongelooflijk veel rust en ruimte op.
Gedurende de dag was ik voor mijn gevoel continu bezig. Zowel fysiek als mentaal. Route zoeken, het weer in de gaten houden, waterbronnen vinden, naar mijn voeten en lichaam luisteren, om je heen kijken en natuurlijk onbegrensd dromen en fantaseren. In mijn hoofd kon het af en toe behoorlijk druk worden. Het halfuurtje van Matthieu bleek een magisch middel om de brei aan indrukken, gedachten, gevoelens en impressies een plekje te geven.
In Albanië liepen er een aantal mensen een stuk van de ‘Peaks of the Balkans’-trail dat door het grensgebied van Kosovo, Montenegro en Albanië loopt. Dit gebied, het Prokletije-gebergte, is het meest hooggelegen en meest onherbergzame traject van de Via Dinarica. Doordat ik ongetraind en met een veel te zware rugzak uitgerekend hier begon met lopen, was dit voor mij absoluut het zwaarste stuk van de tocht.
Durmitor NP
Montenegro was plaatselijk druk bevolkt. Durmitor NP is bijvoorbeeld erg populair bij wandelaars, maar zodra je uit het door dagjeswandelaars bereikbare gebied bent, heb je het rijk voor jezelf. Hier en daar een herder met wat schapen of een Katun waar enkele families op afgelegen plekken hoog in de bergen op traditionele wijze de zomer met hun vee doorbrengen. Naast een paar ontmoetingen met locals, was ik voor het grootste gedeelte van de tijd helemaal alleen. De eindeloos uitgestrekte bergketens waar geen mens te bekennen is, is wat Montenegro voor mij typeerde. Sluimerend, zinderend en indrukwekkend.
Een ander populair bergmassief is Velebit, dat in Kroatië ligt. Het vormt de grens tussen het Dalmatische kustgebied en het bergachtige binnenland, waardoor je voortdurend een geweldig uitzicht op de Adriatische Zee hebt. Velebit is Kroatiës trots, zijn enige bergketen die volledig en alleen in eigen land ligt. Het is dan ook een must voor iedere Kroatische bergwandelaar om de 100 kilometer lange ‘Velebitski planinarski put’ op zijn minst één keer in zijn geheel te lopen.
Langs de Velebit Trail liggen verschillende berg- en bivakhutten waar je gratis kan overnachten en waar je, als je geluk hebt, kennis kan maken met de gezellige, smakelijke, maar luidruchtige tradities van de Kroaten. Als meisje (vrouw) alleen, was het onmogelijk om me terug te trekken. Voor ik überhaupt kon protesteren, werd er al een bord vol lokale lekkernijen voor me klaar gezet. Tja, wat doe je dan als uitgehongerde wandelaar?
Rakitnica Canyon: ‘I had enough’
Tijdens de afdaling langs de Rakitnica-kloof in Bosnië en Herzegovina, maakte ik kennis met gemene, alles overwoekerende doornstruiken waar ik zodanig in verstrikt raakte, dat ik om hulp heb gevraagd. Twee vrienden uit Sarajevo zouden me bij het Boračko-meer opwachten, maar uit pure wanhoop vroeg ik hen om me tegemoet te komen lopen. Zij hadden geen idee van mijn route en schakelden de lokale bergredding in. De bergredding gaf me de opdracht te gaan zitten en wachten…
Vijf uur later klauterde ik op aanmoediging van vijf mannen in rode jassen op eigen kracht omhoog om vervolgens vrolijk met Snickers en Cola te worden onthaald. In de Balkan gaan dingen nou eenmaal een beetje anders. Een glaasje Rakija voor de schrik en hup in de jeep, want het eten staat te wachten…
Tegen de tijd dat ik in Slovenië aan kwam, had de herfst zijn intrede gedaan. Dagen die snel korter werden, koude nachten en gesloten berghutten. Hier en daar zelfs al wat sneeuw. Tegelijkertijd veranderden de dichtbegroeide, beboste heuvels en bergen in een prachtig mooi sprookjesachtig kleurenspel. Ronduit betoverend.
De finish voelde als een nieuw begin. In plaats van terug naar huis te vliegen, heb ik besloten langer in de Balkan te blijven. Dicht bij de bergen, de mensen en de ongerepte wildernis, die nog steeds een onbeschrijflijke aantrekkingskracht op me hebben.
Voor meer informatie over de White Trail, kijk op de Hicle Via Dinarica info-pagina.
Tekst en foto’s: Eva Smeele
