tekst: Lo Camps
In Canada wonen op veel plekken meer beren per vierkante kilometer dan mensen. Bij veel mensen roept Canada een ‘wildernisgevoel’ op. Hoe vaag dat gevoel ook mag zijn, ergens komt er toch een beer in voor.
Een soort haat-liefdeverhouding hebben we met die beren; we willen ze graag zien maar ‘dan moet het wel veilig zijn’ of ‘’t liefst van een afstandje’. Al jaren heb ik het grote geluk om op wilde plekken te mogen komen als wildbioloog of als gids tijdens expedities en als je even logisch nadenkt dan besef je ook wel dat Canadezen en beren over het algemeen prima in zo’n kneiter-groot land kunnen samenwonen. Als dat niet zo zou zijn, dan zou je niet veilig over straat kunnen lopen (alhoewel er pas nog een zwarte beer in een vuilcontainer in hartje Vancouver werd aangetroffen).
Beren zien is prachtig! Magnifieke dieren en specialisten op hun eigen terrein. Je moet ze juist WILLEN zien als je in Canada of Alaska (of Rusland) reist. Doordat we collectief toch een beetje dat ‘Discovery Channel’-gevoel hebben, staan we echter wat verder van de natuur af en lijkt het net of de ‘echte wildernis’ maar beter niet bezocht kan worden maar bekeken vanuit de comfortabele tv-stoel.
Door een paar simpele voorzorgsmaatregelen in acht te nemen voorkom je problemen. Mocht het toch tot een confrontatie komen, dan heb ik ook nog wat hints en tips.
Er zijn drie soorten beren in Noord-Amerika: de zwarte (en verreweg de meest voorkomende), de grizzly (in Alaska ‘brown bear’ genoemd) en de ijsbeer. De meeste vakantie-natuurliefhebbers zullen geen ijsberen tegenkomen dus die laten we buiten beschouwing.
Zwarte beren zie je het meest en die veroorzaken ook de meeste problemen. Niet alleen omdat er zoveel van rondlopen, maar ook vanwege de misvatting dat ‘het maar een zwarte beer is’. Diezelfde zwarte beer is sterker, sneller en ruikt, hoort en ziet beter dan wij. Respect is op zijn plaats! En daar begint het mee – gewoon geen stomme dingen doen. Zoals eten in je tent laten liggen, met vers gevangen vis in je rugzak gaan lopen of denken dat je grizzly’s kunt aaien terwijl je aan het filmen bent… (je weet wel wie ik bedoel).
Voorbereiding
In de parken is toezicht en uitleg. Als je daar wandelt of kampeert, dan word je goed voorgelicht.
Een paar tips:
– Pas je aan. Jij bent te gast in berenland. Even jezelf een andere houding aanmeten dan je gewend bent: de natuur bepaalt en jij moet je daarnaar richten.
– Reis overdag en liefst met meerdere personen. Met harde tegenwind ruikt of hoort een tegemoetkomende beer je niet dus maak jezelf kenbaar door praten, blikje met stenen, beerbelletjes, fluitje of zingen.
– Gebruik je gezond verstand, volg aanwijzingen in parken op en ben alert.
– Zorg dat je lunch en snacks goed ingepakt zijn en dat er geen knoeisels van de vorige dag in je dagrugzak zitten.
– Houd je kampplek schoon (dat deed degene die er voor je kampeerde ook). Niet alleen voor beren maar meer nog voor wasberen, eekhoorns en kraaien (de ware ‘troublemakers’!).
Wat te doen als je een beer ziet (35% van de vakantiegangers ziet een beer):
– Stop, kijk, observeer en geniet. Nooit naderen, nooit de aandacht trekken.
– Geef de beer de ruimte. Laat hem beslissen waar jij naartoe moet. Als je aan de kant moet dan liefst bergop.
Wat NIET te doen als je die beer ziet?
- Er naartoe lopen voor een betere foto (tenzij je kost wat kost de Telegraafvoorpagina wilt halen).
- Gaan schreeuwen, met stenen en fototoestellen gaan gooien.
- Wegrennen.
Wat doe je als die beer naar je toe komt (dan hebben we het al over < 1% van de beren):
- Beer komt LANGZAAM: zorg dat de beer gewoon voorbij kan lopen.
- Beer komt SNEL/RENNEND: als je denk dat de beer wegrent van iets, ga dan aan de kant. Als de beer naar jou toe komt: ga naast elkaar staan, maak je zo groot mogelijk, praat duidelijk, kijk de beer niet aan. Loop langzaam achteruit.
- Laatste redmiddelen: klim in een boom, gooi je rugzak NIET weg, gebruik (als je weet hoe) je bearspray en bangers.
Wat te doen als de beer ‘aanvalt’ (per jaar gaan in Noord-Amerika gemiddeld twee mensen dood door beren en 125 door wespensteken…)
Dit doet een beer om twee redenen:
- 99,9% van de gevallen: jij staat in de weg en vormt een bedreiging (jongen, eten etc.). Stand your ground. Maak je groot. Langzaam, met het gezicht naar beer toe weglopen. Als het tot een ‘contact’ komt, volg dan aanwijzingen hieronder.
- 0,1% van de gevallen: om je op te eten. Terugvechten of doodliggen in foetushouding met handen in de nek (en rugzak om). Welke methode je kiest maakt niet uit volgens de laatste onderzoekingen.
Beren Hardware:
- Heb je alleen nodig als je ECHT de wildernis in gaat. Met camper en kamperen op kampeerplekken in natuurparken NIET nodig.
- Leeg blikje met steentjes: goed schoonmaken, paar steentjes erin en aan je riem hangen.
- Ziploc zak: waterdicht en reukvrij bewaren van voedsel.
- Bear Spray: koop dit ter plekke (illegaal in Nederland). Kost ongeveer per can $ 40. Alleen gebruiken als beer binnen 5 meter is (let op wind). ‘s Avonds in je tent leggen.
Geniet van de natuur, geniet van het zien van beren. Opmerkingen en vragen zijn altijd welkom.
Lo Camps is bioloog en wildernisexpert. Hij woont al zo'n dertig jaar in de Canadese wildernis en organiseert trekkings met zijn reisorganisatie Nature Trek Canada. Meer info: www.naturetrek.ca / Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Lees ook:
